15 अप्रैल, हिमाचल दिवस

हिमाचल प्रदेश कालि बणया था. इसा गल्ला दा जबाव बोत लोक नी जाणदे. हिमाचल दे अन्दर कने बाहर मते सरे लोकां दा ख्याल है भई हिमाचल 1971 बिच पंजाबे ते लग करी की बणया था. यह ख्याल गलत है. हिमाचल प्रदेश 15 अप्रैल 1948 जो बणया था. उस टैम असां दा देश छोटियां-छोटियां रियासतां थियां. शिमला ताली भी बड़ा मशहूर था. अंग्रेजां दी गर्मियां दी राजधानी थी शिमला. देश आजाद होने ते बाद राजधानी दिल्ली बनी गयी. पंडित जवाहरलाल नेहरु दिया सरकारें शिमले दे नेड़े दियां 30 रियासतां मलाई करी प्रदेशे जो चीफ कमिश्नर एरिया बणाइ दित्ता. इना रियासतां बिच 26 शिमले दियां थियां कने चार पंजाबे दियां थियां. ये रियासतां थियां..भगाट, भज्जी, बागल, बेजार, बलसन, बुशहर, चंबा, दरकोटी, देलाथ, डाडी, धामी, घुण्ड, जुब्बल, खनेटी, कुमारसेन, कुनिहार, कुठार, मंडी, मधान, महलोग, मांगल, रतेश, कियोंथल, रविनगढ़, सांगरी, सिरमौर, सुकेत, थरोच कने ठियोग।

इना रियासतां जो मलाई करी चार जिले चंबा, मंडी, सिरमौर कने महासू बणाये गये थे. सन 1948 बिच बने इस हिमाचले दा कुल एरिया 27,169 वर्ग किलोमीटर था. हिमाचल बनाणे दे कम्मे बिच डाक्टर यशवंत सिंह परमार जी ने बोत ज्यादा मेन्नत कित्ती थी। सन १९५१ बिच हिमाचल सेक्शन सी दा राज्य बणी गया। इसते इक साल बाद हिमाचले दी पहली सरकार बणी कने इसा दे मुख्यमंत्री थे डाक्टर परमार। हिमाचले दे पहले उप-राज्यपाल थे मेजर जनरल हिम्मत सिंह जी।

उस टैम बिलासपुर भी सेक्शन सी दा लग राज्य था। एक जुलाई 1956 जो बिलासपुर भी हिमाचल च मलाई दित्ता गया कने यह प्रदेशे डा पंजमा जिला बणी गया। केंद्र सरकारें सन 1953 बिच राज्य पुनर्गठन आयोग बणाया था. इन्नी सन 1956 बिच अपणी रिपोर्ट जमा कित्ती कने गलाया भई भारते मंजा जितने भी सी सेक्शन दे राज्य हैं सै पडोसी राज्यां बिच मलाई देणे चाइदे. इस आयोगे दे तिन मेम्बर थे. अध्यक्ष न्यायमूर्ति फाजिल अली ते अलावा दोयो सदस्य एच एन कुंजरू कने सरदार के एम् पन्निकर चाहंदे थे की हिमाचले जो पंजाब बिच मलाई दित्ता जाये. अपण फाजिल अली साहब दी गल मनोई कने इस ही साल हिमाचल जो केंद्र शासित प्रदेश बणाई दित्ता गया. सन 1960 बिच महासू जिले दी किन्नी तहसील लग जिला बणाई गयी. इस तरह किन्नोर हिमाचले डा छेम्मा जिला बणाया गया.

एक नवम्बर 1966 च जाली पंजाब ते लग करी की हरियाणा बणाया गया ता उस टाइम पंजाब दे पहाड़ी इलाके कुल्लू, कांगड़ा, डलहोजी वगेरह हिमाचले बिच पाई दित्ते गये. इसा नोइयाँ जगह ते चार नोए जिले कुल्लू, लाहौल स्पीती, कांगड़ा कने शिमला बणे. इस्ते हिमाचले दे दस जिले होई गै. कने एरिया होई गया 55673 वर्ग किलोमीटर.

बोत लम्बे संघर्शे ते बाद 25 जनवरी 1971 जो हिमाचल पूरा राज्य बणी गया. डाक्टर यशवंत सिंह परमार जी दी मेन्नत रंग लाई कने इस शुभ दिन इंदिरा गाँधी सरकार ने हिमाचल जो केंद्र शासित प्रदेश ते पूरे प्रदेशे दा दर्जा देई दित्ता. इस्ते एक साल बाद कांगड़ा जिले जो बंडी करी हमीरपुर और ऊना बनाये गये.

Join the Conversation

9 Comments

  1. says: Nisha

    HI

    Mast…मैंने पहली बारी ऐसी वेब साइट देखी है …जो हिमाचली भाषा में हैmast..बहुत अच्छा लगा

    Thx

  2. says: Desh Raj

    Esa website dikhi kari bara achha laga. Agar hamara ek television chennel bhi hoi ta bahut achha lagega. Asha hai ki ek din bo bhi aayaga.

  3. says: जितेन्द्र कुमार

    वङा वांका लगया आपया भाषा भी साईटा मज ही

  4. says: Devender Kumar

    Bada achha lageya is site jo dekhi kane, jiunde reho is site jo banane waleo, assa delhi rehi k b apni pahadi bhasha vich news kane ehdi jehi information dekhdean ta dil khush hoyi janda.
    Research kar k site par upload kardeaan reho te Himachal na naam roshan karde reho. Wish u all the best for ur present n future plans.

Leave a comment
Leave a comment

Your email address will not be published. Required fields are marked *

This site uses Akismet to reduce spam. Learn how your comment data is processed.